Rotory grafitowe to obrotowe urządzenia mieszające, służące do wdmuchiwania i rozprowadzania gazu w ciekłym metalu (np. stopy aluminium, zaprawy aluminiowe) w procesie rafinacji gazowej. Podobne zadanie spełniają lance grafitowe przedmuchujące ciekłego metalu.
Stosowanie wirników i lanc grafitowych wynika z potrzeby podwyższenia efektywności i ekonomiczności, jak również uproszczenia i automatyzacji procesu przy jednoczesnym poszanowaniu ekologii.
Materiały grafitowe stosowane do celów barbotażu odznaczają się wysoką wytrzymałością temperaturową, ale ważniejszą nawet cechą w tym wypadku jest wytrzymałość na szoki temperaturowe, które mają miejsce na styku powietrza, z ciekłym metalem. Wytrzymałość ta jest dodatkowo zwiększana za pomocą odpowiedniej impregnacji (np. solami antyutleniającymi) lub pokryć ochronnych. Ważnym parametrem jest również wysoka gęstość i niska porowatość materiału, co poprawia szczelność rotora i straty gazu rafinującego.
Specjalny kształt głowicy rotora, przy dobraniu odpowiedniej prędkości obrotowej i odpowiedniemu ciśnieniu gazu, ma za zadanie rozpraszać pęcherzyki gazu (obojętnego lub mieszanego) w całej objętości cieczy. Małe pęcherzyki gazu tworzą większą powierzchnię styku z metalem, a dodatkowo wolniej wypływają na powierzchnię wydłużając czas reakcji i efektywność procesu.